Triển lãm “Điểm cuối của cái nhìn xiên” của Đinh Thị Thắm Poong

Khai mạc: 18:00, thứ sáu 26/02/2016
Triển lãm: 26/02 – 26/03/2016
Art Vietnam Gallery

Thông tin từ Art Vietnam Gallery:

(Xiên: Lệch ra từ một trục thẳng hoặc một hướng đi, không song song cũng không vuông góc với một bề mặt nào, trượt đi, nghiêng đi, theo hướng không trực tiếp; một cách diễn đạt hoặc bày tỏ không thẳng, không trực tiếp: Một cách nói lệch đi – nói bóng gió, ám chỉ.)

Ta có thể nói cuộc đời đều là những đường kẻ xiên nhau hoặc những câu chuyện đan vào nhau. Khi đời trôi đi, cái nhìn của ta cũng sẽ thay đổi, giống như trái đất quay trên trục của nó trong thế cân bằng mà chỉ một chuyển động khác lạ cũng có thể làm tất cả rơi vào một cõi hỗn mang.

Trong cái nhìn của nữ hoạ sỹ này, cuộc đời có trật tự của nó. Thắm Poong sinh ra trên vùng cao Lai Châu, trong một gia đình người dân tộc với bố là người Mường và mẹ là người Thái trắng, tuổi thơ của cô bắt đầu với thiên nhiên trong mối liên hệ mật thiết với sự xoay chuyển của thời tiết và mặt trăng. Đời thật đơn giản và tự do thuận theo những biến thiên của đất trời. Chính cái hồn tự nhiên ấy luôn tồn tại trong tâm hồn hoạ sỹ và được phản chiếu trong nghệ thuật của cô. Sau khi tốt nghiệp Đại học Mỹ thuật Việt Nam ở Hà Nội vào năm 1993, Thắm Poong đã nhanh chóng tự khẳng định mình như một trong những nữ hoạ sỹ hàng đầu của Việt Nam.

Phòng tranh Art Vietnam đã giới thiệu một triển lãm cá nhân của cô vào năm 1996, “Bản năng Tự nhiên”, với những tác phẩm phản chiếu điểm giao nhau giữa cuộc sống thiên nhiên và cuộc sống thành thị của hoạ sỹ. Trong những bức tranh này, cô đã tạo ra một thế giới vừa đầy nội tâm vừa siêu thực với cách vẽ các tầng hình ảnh chồng lên nhau trên một mặt phẳng màu sắc tự nhiên của giấy Dó. Những chi tiết mô tả cuộc sống của người dân tộc thiểu số đồng hành với những mảng trang trí phẳng là những chuyến du hành của trí tưởng tượng trộn lẫn với cuộc sống thường nhật. Đó chỉ là một trong những điểm đích trên hành trình nghệ thuật của hoạ sỹ này.

Những tác phẩm mới của Thắm Poong là một phát triển mới về hình khối, chất liệu và cách diễn đạt, nhưng một lần nữa cũng chính là điểm giao nhau của rất nhiều con đường mà cô đã đi qua trong vòng xoay của cuộc đời. Khi hoạ sỹ trưởng thành theo thời gian, cô nhìn thấy trước những bước ngoặt của cuộc sống, cũng như những con đường, những hình khối và chu kỳ với một nhận thức sắc bén rằng, tất cả mọi yếu tố kia đều khởi nguyên từ một hình, một điểm giản đơn, nhưng khi chuyển động, chúng biến thiên và sinh sôi, đó chính là sự bắt nguồn của vô số cách khác nhau cho tồn tại và nhận thức.

Tự nhận có ảnh hưởng từ hoạ sỹ René Magritte, Thắm Poong giải thích, “Khi vẽ, Magritte nhìn mọi vật với tâm hồn của ông, ông không chỉ vẽ hình thái mà còn thể hiện hướng đi, không vẽ hiện tại mà còn chỉ ra tương lai, không mô tả cái đang có mà còn tả cái nó sẽ trở thành. Trên hành trình nghệ thuật của mình, tôi bắt đầu theo đuổi những giới hạn của cái vô hình. Mọi sự đều được chứa đựng và ẩn giấu một phần bởi chính nó… và tôi nhận ra rằng thực tế cũng có thể trở nên mông lung và làm sự thật biến thành mờ mịt.”

Loạt tác phẩm mới của cô là một sự kết hợp của nhiều chất liệu, sơn dầu, các mảnh gốm được giữ bằng chỉ thêu, và cả mây tre tự nhiên. Đó là kết quả quá trình suy tư của hoạ sỹ về cách nhìn mới. Như cô nói, “Tôi theo đuổi hai cái nhìn. Một, là cái nhìn hiện hữu, cái hình thực tế đến một điểm có thật, và thứ hai là cái nhìn đến một điểm tưởng tượng, điểm nhìn mà ta muốn hướng tới trong tâm thức, cái đích mà ta tập trung vào. Hai điểm đích khác nhau này kết nối và đứt đoạn, nhưng chúng không hề quá xa nhau hoặc quá gần nhau.”

Các bức tranh sơn dầu trên toan là một phát triển từ tranh giấy Dó của cô, chỉ riêng kết cấu đã gợi nên một cách nhìn và cảm nhận rất khác biệt. Trong tác phẩm “Như những chiếc bóng trên mặt nước”, 2015, hai nhân vật ngồi đọc báo bên cạnh hồ Hoàn Kiếm, chìm đắm vào việc đọc của họ và nhìn giống như đang trôi nổi trên mặt nước trong khi thực tế cái bóng của họ lại giống như một điểm đích được thêu vào, điểm đích này lại thu hút một cái nhìn khác. “Cố tập trung”, 2015, mô tả ba nhân vật trên một nền phong cảnh, cũng đang tập trung vào hoạt động của họ và lơ lửng cân bằng trên một ma trận những đường nét đan xen chồng chéo xiên vào nhau, hình ảnh nhìn thấy thì rõ rệt, trong khi điểm nhìn của ta lại luôn di chuyển. “Hồ Gươm 2”, 2015, là một quang cảnh đô thị sáng sủa bao quanh hồ và những đám mây lờ lững phản chiếu trên mặt nước luôn chuyển động và thay đổi khi chúng trôi qua.

Sự kết nối và đứt đoạn của những hình khối này là một thực tế đôi khi rất gần nhưng đôi khi cũng rất xa. Phát triển từ cái nhìn về phong cảnh của mình, Thắm Poong sáng tạo thêm một sê-ri tác phẩm nhỏ bằng gốm dát lá vàng, tựa như những mảnh dấu vân tay nhỏ được giữ trên toan vẽ trông giống như con thoi gài trên khung cửi dệt vải ngày xưa ở chốn quê nhà của hoạ sỹ. Chỉ thêu có khi thẳng, có khi xiên, có khi vòng đi vòng lại như thế chúng đang hướng cái nhìn của người xem đến một điểm nào đó.

“Tôi nghĩ giống như ông”, 2015, là một bức tranh ghép đôi, kết hợp của hai cách biểu hiện, một nửa là các đường chỉ thêu trên toan phản chiếu những đường kẻ giao nhau ở bên nửa tranh vẽ bằng sơn dầu, tạo nên cảm giác lúc thì giao hoà, lúc lại cự tuyệt nhau.

Bổ sung và hoàn chỉnh cho loạt tác phẩm gốm trên toan là một chiếc giường bằng mây rất lớn với những chiếc gối nhỏ được khâu nối vào nhau đặt ở phía trong, trông tựa như một chiếc mandala với các hình tam giác nhỏ kết nối như nhịp điệu của vũ trụ hay những điệu múa của sao Hoả và sao Kim, nơi mà sự liên kết của hình khối gợi nên suy nghĩ về thiên tính của những mối giao hòa.

Thắm Poong xin mời khán giả bước vào chiếc giường mandala này và kết nối với những đường nét giao nhau, khám phá sự liên kết bên trong và xung quanh chúng ta. Những giao điểm của kết nối, đan xen, phân chia và gợi mở ra một sự tồn tại mới.

Thắm Poong đã có triển lãm ở nhiều nơi trên thế giới, các tác phẩm của cô có trong bộ sưu tập cố định của Bảo tàng Nghệ thuật Singapore, Bảo tàng Nghệ thuật Asean Fukuoka, Nhật, Bảo tàng Rupertinum, Áo, bộ sưu tập MacLean Collection Mundelein, Illinois, Hoa Kỳ, bộ sưu tập Post Vidai của Việt Nam/Thuỵ Sỹ và các bộ sưu tập khác.

Trân trọng kính mời các bạn đến với chúng tôi để chúc mừng tác phẩm mới của nữ nghệ sỹ tài hoa này, và cũng để khám phá điểm nhìn riêng của chính mình.

Art Vietnam Gallery Tầng 2, 24 Lý Quốc Sư, Hà Nội Mở cửa thứ hai – thứ bảy, 10:00 – 18:00 Tel: +84-4-3928 5190 Email: [email protected] Website: www.artvietnamgallery.com