Biên đạo Lê Ngọc Văn nói về vở diễn tháng 10 cùng VNOB: Hai vở ballet đẳng cấp giúp nâng cao trình độ diễn viên

Viết bởi Út Quyên cho Hanoi Grapevine
Ảnh: Út Quyên

Bản quyền thuộc về Hanoi Grapevine, tác giả và Nhà hát Nhạc Vũ Kịch Việt Nam. Không đăng tải hay sao chép lại nếu không có sự chấp thuận của các bên.

Nhận lời mời của giám đốc Nhà hát Nhạc vũ kịch Việt Nam (VNOB) Trần Ly Ly, biên đạo, diễn viên ballet đẳng cấp quốc tế Lê Ngọc Văn cùng các diễn viên VNOB sẽ đem đến cho khán giả Việt Nam một chương trình múa cổ điển với hai vở múa “Bolero” và “Suite en Blanc”. Chương trình sẽ diễn ra tại Nhà hát Lớn Hà Nội vào 20g ngày 17 và 18 tháng 10.

Phóng viên Hanoi Grapevine đã trò chuyện với biên đạo Lê Ngọc Văn về hai vở múa đầy hứa hẹn này.

Anh có thể chia sẻ về cảm hứng và ý tưởng của hai vở múa “Bolero” và “Suite en Blanc” anh đang thực hiện cho VNOB?

Tiết mục của tôi lấy cảm hứng từ âm nhạc. Vũ đạo của “Bolero” dựa trên cảm hứng từ tác phẩm cùng tên của nhà soạn nhạc ấn tượng người Pháp, Maurice Ravel. Còn vở “Suite en Blanc” lấy cảm hứng từ tác phẩm của nhà soạn nhạc Pháp thời kỳ lãng mạn Leo Delibes. Vở “Bolero” thiên về trường phái tân cổ điển trong đó tôi kết hợp vũ đạo ballet với vũ đạo múa hiện đại. Trong khi đó, “Suite en Blanc” lại thiên về ballet cổ điển thuần túy. Tất cả các động tác, tuyến đường, cũng như những mối liên hệ trong vở diễn đều dựa trên sức mạnh của âm nhạc.

Tại sao anh lại kết hợp cả múa hiện đại và múa cổ điển vào trong cùng một buổi diễn, và để làm được điều đó thì có khó khăn lắm không?

Tôi muốn cho khán giả thấy khả năng biểu diễn đa dạng của các diễn viên múa Việt Nam cũng như thu hút nhiều đối tượng khán giả của những loại hình, những phong cách múa khác nhau. Những người yêu thích múa hiện đại có thể đến thưởng thức múa hiện đại, đồng thời có cơ hội mở mang thêm hiểu biết về ballet và có thể lần sau họ sẽ yêu ballet hơn. Điều đó cũng tương tự với khán giả của ballet cổ điển.

Sự kết hợp phong cách này tất nhiên là một thách thức lớn về mặt biên đạo vì hai loại hình múa này khác biệt mọi thứ: về ý tưởng, về kỹ thuật và cả về âm nhạc. Đối với “Suite en Blanc”, vì đây là vở múa ballet cổ điển, các diễn viên nữ sẽ phải đi giày mũi cứng, trong khi ở vở “Bolero” họ có thể đi chân đất. Múa ballet cổ điển đòi hỏi cơ thể luôn phải ở tư thế mở ra bên ngoài, trong khi ở múa hiện đại diễn viên có thể co, khép cơ thể lại. Sử dụng những kỹ thuật múa hết sức khác nhau trong trong một buổi biểu diễn chính là thách thức đối với các diễn viên, nhưng cũng là yếu tố làm nên sự hấp dẫn của chương trình.

Là diễn viên hàng đầu và là biên đạo múa của Vũ đoàn ballet Quốc gia Anh, hẳn là anh có lịch trình rất bận rộn. Nguyên nhân nào đưa anh trở lại Việt Nam và hợp tác với VNOB?

Tôi luôn muốn trở về Việt Nam từ nhiều năm nay nhưng vẫn chưa có được cơ hội nào thích hợp. Trước đó tôi chỉ có một vài cơ hội về Việt Nam để biểu diễn. Mãi đến khi Trần Ly Ly, giám đốc đương nhiệm của Nhà hát Nhạc Vũ kịch Việt Nam cũng là bạn học cũ của tôi từ hồi còn ở trường múa Việt Nam, ngỏ lời mời tôi về để dàn dựng cho nhà hát, tôi mới có cơ hội này. Với tôi, được trở lại Việt Nam làm việc với một trong những nhà hát hàng đầu trong nước là một vinh dự.

Mục tiêu của Ly Ly cũng là nguyện vọng của tôi. Chúng tôi đều muốn nâng cao trình độ múa ballet của dàn diễn viên Việt Nam sánh ngang với trình độ của các nước khác, để mình có thể tự hào về nghệ thuật múa của mình. Tuy nhiên điều này đòi hỏi một quá trình lâu dài vì múa ballet cổ điển đòi hỏi sự chính xác rất cao và sự kiên trì vô cùng lớn. Không có chuyện một ngày đẹp trời bạn đột nhiên trở thành một siêu sao múa ballet. Đây là bước đầu tiên để chỉ cho các diễn viên biết thêm về các kỹ thuật của ballet cổ điển. Tôi hy vọng sẽ còn rất nhiều dịp trong tương lai hợp tác với VNOB để tiếp tục nâng cao trình độ diễn viên.

Anh đã làm việc với các diễn viên ở rất nhiều nơi trên thế giới. Anh đánh giá đội ngũ diễn viên của VNOB như thế nào?

Nếu so sánh riêng về ballet thì tất nhiên ở Việt Nam và Châu Âu có rất nhiều chênh lệch. Tuy nhiên diễn viên múa Việt Nam không chỉ múa ballet. Ở London các diễn viên được đào tạo 100% là múa ballet. Nhưng ở Việt Nam họ có thể múa ballet, múa dân gian, múa đương đại… rất nhiều phong cách và thể loại khác nhau. Cơ thể của họ phải thích ứng tùy theo tiết mục múa do đó rất khó có thể tập trung vào một kỹ thuật duy nhất.

Hơn nữa, bản thân tôi rất hiểu ở Việt Nam các diễn viên múa gặp rất nhiều khó khăn, chẳng hạn lương còn không đủ sống và họ không thể dành toàn thời gian cho việc tập luyện. Nhiều khi họ nghỉ tập vì phải đi diễn muộn từ tối hôm trước. Tôi rất thông cảm với họ. Tuy nhiên để có thể múa được những vở ballet lớn có chất lượng cao thì diễn viên phải có trình độ kỹ thuật tốt. Và để đạt được điều đó đòi hỏi các diễn viên phải có sự nỗ lực rất lớn. Tôi thấy các diễn viên của VNOB rất cố gắng.

So với những lần dàn dựng trước đó ở các nhà hát trên thế giới, hai vở mùa “Bolero” và “Suite en Blanc” mà anh đang cùng dàn dựng với các diễn viên VNOB có gì khác?

Khi tập với các diễn viên VNOB tôi đã phải thay đổi rất nhiều các động tác cho phù hợp với trình độ của diễn viên múa tại đây. Với các nước có trình độ ballet phát triển tôi có thể yêu cầu diễn viên thực hiện mọi động tác mà mình có thể nghĩ ra. Tuy nhiên trình độ của diễn viên múa Việt Nam lại ở một mức khác, nếu yêu cầu các động tác quá khó, các bạn ấy không thực hiện được sẽ rất dễ đến sự thoái chí, nản lòng. Mà tôi không muốn các bạn ấy chán nản. Tôi muốn các bạn được cổ vũ và cố gắng hơn trong luyện tập. Do đó khi các bạn làm chưa tới thì tôi vẫn phải động viên, khi các bạn không làm được tôi phải thay đổi động tác cho phù hợp.

Anh tự tin là họ có thể làm tốt?

Chúng tôi chỉ có hai tuần để chuẩn bị cho buổi diễn. Đó thực sự là quá ngắn. Nhưng tôi tự tin rằng chúng tôi sẽ làm tốt và vở múa sẽ thành công.

Thế còn về phía khán giả, anh mong đợi gì từ khán giả Việt Nam?

Về phía khán giả tôi chỉ mong họ sẽ yêu vở diễn, tận hưởng nó và thấy được âm nhạc có sức mạnh khơi gợi cảm hứng cho những chuyển động của diễn viên như thế nào. Và tôi mong rằng sau đó họ sẽ muốn quay lại xem vở diễn thêm nhiều lần nữa. Tôi muốn đem đến cho họ niềm đam mê với ballet.

Cảm ơn anh!

Xem thêm một số hình ảnh của buổi diễn tập: