Triển lãm “Vũ điệu sắc màu”

Triển lãm: 08:30 – 17:00, 29/10 – 6/11/2018
Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam
66 Nguyễn Thái Học, Ba Đình, Hà Nội

Thông tin từ nhà tổ chức:

Mùa thu này, hai nghệ sĩ, hai người bạn, từ hai đất nước hẹn nhau làm cuộc trưng bày hội hoạ chung ở Hà Nội mang tên “Vũ Điệu Sắc Màu” tại Bảo Tàng Mỹ thuật Việt Nam từ 29/10/2018 đến 6/11/2018, cho hương thu Hà Nội thêm nồng nàn, cho sương thu chốn này thêm bảng lảng, mang mang.

Hoạ sĩ Somsak Chaituch đem đến cho bè bạn và công chúng Hà Nội một dịp thưởng lãm những bức tranh đương đại đa sắc, đan bện từ truyền thống canh cửi xứ Thái dệt cùng nghệ thuật trừu tượng vương vấn âm hưởng Bắc Âu. Hơn hai mươi năm học tập và làm việc tại đất nước Hà Lan, người nghệ sĩ vốn sinh ra tại Thái Lan ấy ám ảnh khôn nguôi vẻ đẹp của từng nếp áo đường thêu dưới bàn tay người mẹ quê ông mải miết năm nào. Gần gũi với Piet Mondrian trong hình thức tân biểu hình, những mô típ lượn, xoáy của Sommak Chaituch có sức cảm thôi miên trong ấm áp và mạch lạc nhịp điệu; dẫu khoác những tên gọi cụ thể như ‘cánh đồng hoa tulip’ hay ‘cảnh trí thiên nhiên’ thì vẫn là những mênh mang nội tâm qua ánh mắt người nghệ sĩ gốc Á, ánh xạ lên thớ toan vệt bút trong những thời khắc Bắc Âu cô đơn thấm lạnh. Ưa dùng nhiều sắc đỏ tía – tông màu năng động, tích cực và hướng ngoại như sẵn sàng ùa ra khỏi mặt toan nếu không có những mảng lam, vàng thổ, biếc tím níu kéo, mềm hoá – những bức tranh trừu tượng giàu ý niệm của Sommak vang lên như khúc Opera giọng trưởng thảng hoặc phảng phất mấy nét nhạc Jazz buồn bã, u sầu. Phải chăng đó cũng là tiếng lòng nhớ quê xa đang giằng xé tâm can người viễn xứ.

Hoạ sĩ Hoàng Định từng nhuyễn lắm với tranh lụa, tranh giấy dó từ nhiều năm trước, nhưng trong bản hợp ca với Somsak Chaituch kỳ này, ông muốn làm mới chính mình trong chất liệu sơn dầu mà ông đã thử nghiệm qua các phong cách hơn hai chục năm qua, lần này trên gam vàng sắc lục chủ đạo, âu cũng là một lần thử đi dạo bằng bút pháp chuyển động phiêu linh. Cũng có cơ duyên được sống và vẽ ở xứ sở cối xay gió nhiều năm; đâu dễ quên những cánh đồng hoa tulip Bắc Âu muôn màu, nhưng hẳn bóng nước con đò quê hương mới làm ông nặng lòng nhất, để cất lên những giai điệu nhiệt đới trong những hoà sắc vàng rơm thơm màu xanh tre trúc, nương đồi. Ấn tượng nhất ở tranh Hoàng Định kỳ này là nhịp điệu màu, tiết tấu bút, có vẻ gấp gáp hơn, nao nức hơn, như không muốn và cũng khó bề kìm nén mà cứ tuôn chảy ào ạt từ sâu thẳm hồn quê ẩn trong tâm thức người vẽ nơi thị thành. Nếu những cánh đồng lúa vàng ươm của ông toả lan hơi ấm của nếp sống thôn dã thanh bình thì những giai điệu tre, giai điệu rừng lại rung lên một đời sống nội tâm sinh động. Như một nhạc trưởng tài ba, những mảng màu bổ túc hoặc đối chọi dưới bàn tay điều khiển tinh tế của Hoàng Định có thể ngân vang hay nín lặng trong ma trận đường nét khoan nhặt bất kỳ. Mặc dù trong nhiều tác phẩm ông nhấn mạnh yếu tố nhạc tính và trừu tượng dưới tên gọi ‘giai điệu’ song vẫn thấp thoáng nhiều cảnh sắc thực; người xem xao xuyến trong bầu khí quyển hình – màu, không màng minh định đâu mơ đâu thực, cùng ông hoà ca giai điệu cuộc sống.

Triển lãm “Vũ Điệu Sắc Màu” như khúc hoà tấu thú vị của thị giác và thính giác, là sự kết hợp hài hoà hai thanh điệu trưởng – thứ, truyền nhiều cảm hứng cho người xem trong trải nghiệm không gian trừu tượng biểu hiện âm – sắc lung linh.

Hai người nghệ sĩ ấy, người nhiều lý tính kẻ nặng trữ tình, song cả hai ông rõ ràng đều đang chủ định dần xa những khuôn hình tả thực, nỗ lực vượt thoát những ấn định hình thể để bước vào cõi tinh thần phi biểu hình.

Dẫn người xem vào sâu miền biểu hiện trừu tượng bằng cách phá vỡ ranh giới của những hình khối tự nhiên, cả hai nghệ sĩ đã cho thấy sức mạnh truyền cảm của hội hoạ mạnh mẽ dường nào một khi chúng xuất phát từ nhu cầu thiết yếu của sự sáng tạo trong những suy cảm chân thành.

Nhà phê bình Phạm Long
Thu Hà Nội, 2018