Mở xưởng của Lê Đ.Chunh | “Lần theo bức tường đá…”
Tiệc mở xưởng: 18:30 thứ Sáu 13/06/2025
Mở xưởng: 11:00 – 19:00, thứ Ba – Chủ Nhật, 14/06 – 13/07/2025
Manzi Exhibition Space
2 ngõ Hàng Bún, Ba Đình, Hà Nội
Thông tin từ ban tổ chức:
Thân mời bạn đến với đợt mở xưởng của nghệ sĩ Lê Đình Chung tại manzi dịp hè này. Mang tên gọi “Lần theo bức tường đá, và chúng tôi trông thấy máy phát điện”, đợt mở xưởng này là một dẫn nhập sơ bộ tới thực hành dài hơi của Chung từ 2017 tới nay.
“Lần theo bức tường đá, và chúng tôi thấy cái máy phát điện” là khảo cứu dài hạn về một cộng đồng di dân tái định cư tại nơi thường được biết đến với cái tên ‘vùng kinh tế mới’ trong khoảng thời gian từ giữa thập niên 1980 đến đầu thập niên 1990, cụ thể tập trung tại khu vực Di Linh, Lâm Đồng. Họ là một phần của làn sóng di dân từ đồng bằng, thành thị tới các vùng trung du, miền núi, biên giới, theo chính sách phân bổ lại dân cư, lao động và tái thiết thời hậu chiến của Chính phủ Việt Nam. Đời sống bị thúc ép phải tái lập trên những tàn tích còn lại của thời kỳ thuộc địa Pháp: các đồn điền trồng trọt vốn bỏ hoang trong chiến tranh, dần trở thành nông trường sản xuất, khu định cư được dựng lên trên nền xưởng cũ, và chạy dọc theo bức tường đá – xác tích còn lại của nhà máy chế biến chè – hệ thống dẫn nước ngày trước được tận dụng để chạy máy phát điện thô sơ. Những thao tác “chiếm đoạt, tái sử dụng” ấy là tự nhiên và tất yếu để thích nghi, để tồn tại, nhưng đồng thời lại hàm ý những phi lý trong dáng vẻ lẳng lặng mà trớ trêu của một cuộc thương lượng với lịch sử.
Loạt tranh trên giấy dó của Lê Đình Chung được giới thiệu trong lần mở xưởng này là những ghi chép, quan sát trực tiếp của bản thân nghệ sĩ, một kiểu tư liệu hóa từ ký ức chồng lấp, từ va chạm cá nhân với các dấu tích vật chất và trải nghiệm cộng đồng. Trong những bố cục tưởng như tùy ý, những cách đặt để có vẻ phóng túng, các chi tiết lẻ tẻ bày ra thoạt trông hết sức vặt vãnh, ngẫu nhiên nhưng bởi vì liên tục trở đi trở lại, chúng quấy nhiễu cái nhìn và ngấm ngầm gợi lên suy tư:
Là đám lửa cháy trước nhà thờ,
Là con ngựa cõng một cặp vú,
Là đôi tình nhân bị sét đánh,
Là những con chó biểu cảm kỳ quái, hành động ám muội, âm thầm báo hiệu một biến cố,
Là một đám đông tụ tập, hân hoan chờ đợi giờ phát sóng một chương trình giải trí hiếm hoi,
Là những người không rõ diện mạo nhưng thống nhất với mũ trùm sùm sụp, chụm đầu bàn tán hay ghé vai đụng độ trong cơn say?
Có người mang nạng?
Không một nhân vật chính nào được xác lập, tất cả dường như chỉ là những vai phụ thoáng qua, di chuyển rồi biến mất giữa một phối cảnh lạc lõng bấp bênh: bóng đổ bị vo tròn thành một lỗ đen, một tấm ván gỗ chao đảo, cái bàn lật úp, chiếc thang dựng lệch, hay một chiếc ô tô nằm ngửa bụng. Mọi thứ chất chồng như những dữ kiện thô chuẩn bị cho một truyện kể hư cấu dài kỳ; hoặc giống như một tập phác thảo cho một bộ phim dài tập với mê cung tình tiết và cú ngoặt.… Nhưng rồi tất thảy trật đi, vuột mất, không lắt léo ẩn dụ, không gồng mình dẫn dắt, tất cả chỉ tạm thời lửng lơ trong một nỗ lực cắt-dán-thu-lưu mang tính cá nhân. Kỳ lạ thay, cũng chính từ những nhiễu loạn, vụn vặt ấy ta bắt được cái bóng dáng giằng co, chật vật thầm lặng của cả một thế hệ, hé ra phần nào ký ức cộng đồng tại nơi từng là “mảnh đất hứa bất đắc dĩ”.
Bức tường đá – cứng đầu, câm lặng, chẳng mảy may sụp đổ, cũng không thể bị đập bỏ – ban đầu chỉ là một di sản thuộc địa chẳng ai buồn gọi tên hay truy tra gốc gác. Vậy mà dựa vào đó, người ta dựng lên một mái nhà, đào một giếng nước, bắt đầu một tuổi thơ. “Lần theo bức tường đá” với Lê Đình Chung không còn là một hành vi ghi nhớ cá nhân nữa – mà có lẽ sẽ là một hành trình dài băng qua vùng chồng lấn giữa địa tầng ký ức, xoay quanh những đứt gãy âm ỉ giấu mình của lịch sử, một khoảng trống với rất nhiều khả thể và mộng tưởng chẳng giới hạn.
Lê Đ. Chunh (sinh năm 1990 tại Lâm Đồng) tốt nghiệp Đại học Mỹ thuật thành phố Hồ Chí Minh (2015), hiện sinh sống và làm việc tại Đắk Nông, Việt Nam. Thực hành đa phương tiện của Chung trải dài qua hội họa, sắp đặt, điêu khắc, video và trình diễn, khai quật, xử lý các sự kiện thường ngày, những câu chuyện lịch sử – phản lịch sử.
Sinh ra và lớn lên tại Tây Nguyên – vùng đất từng được quy hoạch là “vùng kinh tế mới” trong thời kỳ hậu chiến và Đổi Mới – thực hành nghệ thuật của Chung được định hình sâu sắc bởi văn hóa, các vi lịch sử bị bỏ quên, cùng với sự khai thác và biến đổi mãnh liệt của khu vực này. Anh quan sát những chuyển động xã hội và chính trị qua lăng kính ký ức cá nhân, khám phá những nghịch lý và phức tạp của hiện thực đang tiếp diễn, đồng thời lần theo sự trượt dốc bí ẩn của những mô-típ và tầng nghĩa chưa được hóa giải từ quá khứ.
Cập nhật thêm thông tin tại trang sự kiện.
