Singapore Biennale 2016 – “Tập bản đồ gương” qua ảnh
26/10/2016 – 26/02/2017
Bảo tàng Nghệ thuật Singapore
SAM at 8Q
Bảo tàng Quốc gia Singapore
Bảo tàng Các nền văn minh Châu Á
Bảo tàng Peranakan
de Suantio Gallery – Đại học Quản lý Singapore
Singapore Biennale 2016 – triển lãm nghệ thuật thị giác đương đại kéo dài 4 tháng tại Singapore – mở cửa từ nay đến 26/02/2017. Triển lãm trưng bày tác phẩm của 60 nghệ sỹ độc lập và 3 nhóm nghệ sỹ từ 19 quốc gia và vùng lãnh thổ tại Đông Á, Nam Á và Đông Nam Á, bao gồm tác phẩm của hai nghệ sỹ Việt Nam.
Với tên gọi “Tập bản đồ gương” (An Atlas of Mirrors), triển lãm được xây dựng xung quanh hình tượng và ý nghĩa ẩn dụ của ‘tập bản đồ’ và ‘tấm gương’, hai công cụ đã và đang dẫn đường, chỉ lối trong hành trình khám phá thế giới và bản thân của nhân loại.
Các tác phẩm nghệ thuật từ nhiều chất liệu khác nhau được tuyển chọn qua 9 chủ đề phụ: không gian, thời gian, ký ức, thiên nhiên, ranh giới, trung chuyển, danh tính, thuyên chuyển, khuyết tịch; và được trưng bày tại 8 địa điểm tại Singapore. Hai địa điểm chính là Bảo tàng Nghệ thuật Singapore và tòa nhà SAM at 8Q thuộc bảo tàng.
Singapore Biennale 2016 khai mạc vào tối 26/10 với sự tham dự của ông Tharman Shanmugaratnam, Phó Thủ tướng kiêm Bộ trưởng điều phối Kinh tế và Chính sách Xã hội của Singapore và Tiến sỹ Susie Lingham, giám đốc sáng tạo của Biennale.
Một số hình ảnh của lễ khai mạc vào tối 26/10 (nhấn vào ảnh để phóng to):
Tại lễ khai mạc, Tiến sỹ Susie Lingham cho biết: “Mỗi tác phẩm được trưng bày một cách có ý thức cho người xem cơ hội về một cuộc gặp gỡ độc đáo, tại đó ta chia sẻ những góc nhìn giàu tưởng tượng và mang tính chất phê phán của các nghệ sỹ từ Đông Á, Nam Á và Đông Nam Á – những cá nhân đang vật lộn với các ‘thực tế’ đương đại thường ngày, các di sản hai lưỡi, các ‘ý tưởng lớn’ được tái phát, cũng như các ẩn dụ đầy chất thơ phản ánh tình trạng của nhân loại.”
Triển lãm có sự tham dự của nghệ sỹ Bùi Công Khánh (với tác phẩm “Lạc chốn”) và nghệ sỹ Nguyễn Phương Linh (với tác phẩm “Ký ức voi mù”).
“Lạc chốn” của Bùi Công Khánh là tác phẩm điêu khắc mang hình dáng ngôi nhà Việt Nam truyền thống, được khắc toàn bộ từ gỗ mít. Tác phẩm bao gồm các chi tiết như chiếc áo bà ba, chiếc áo lính, mũ lính ngày xưa, khẩu súng và quả lựu đạn. Bốn ngôi chùa với những khẩu đại bác chìa ra phía bên dưới được đặt trên bốn chiếc giá ở bốn phía của tác phẩm.
Tác phẩm được trưng bày tại tầng 4 của tòa nhà SAM at 8Q. Với tác phẩm này, nghệ sỹ Bùi Công Khánh đã được hội đồng giám khảo của triển lãm chọn là 1 trong 5 ứng viên cho Giải thưởng Benesse 2017.
Chi tiết tác phẩm “Lạc chốn” của Bùi Công Khánh:
Ảnh © 2016 Hanoi Grapevine
Tác phẩm của nghệ sỹ Nguyễn Phương Linh với tựa đề “Ký ức voi mù” gồm 3 phần: một phim ngắn, một tác phẩm sắp đặt, và một chuỗi các bức tranh vẽ bằng đất đỏ trên giấy. Tác phẩm khắc họa quá trình trồng cây cao su ở tỉnh Gia Lai và lịch sử của cộng đồng người Chăm Pa tại miền trung Việt Nam, nơi đặt nhiều đồn điền cao su.
Tác phẩm được trưng bày tại tầng 2 của Bảo tàng Nghệ thuật Singapore.
Các nghệ sỹ khác tham gia triển lãm đến từ Bangladesh, Brunei, Campuchia, Trung Quốc, Hồng Kông, Ấn Độ, Indonesia, Nhật Bản, Lào, Malaysia, Myanmar, Pakistan, Philippines, Singapore, Hàn Quốc, Sri Lanka, Đài Loan và Thái Lan.
Các sự kiện sẽ diễn ra trong tháng 11 trong khuôn khổ biennale năm nay gồm: tour tham quan triển lãm cùng Tiến sỹ Susie Lingham, workshop vẽ lụa cùng nghệ sỹ Melissa Tan người Singapore, cũng như các tour tham quan do các giảm tuyển hướng dẫn và tour dành cho các nhà giáo.
Hội nghị chuyên đề với tựa đề “Why Biennale At All?” (tạm dịch: Tại sao cần tổ chức Biennale?) sẽ diễn ra vào ngày 21-22/01/2017 tại Bảo tàng Quốc gia Singapore. Hội thảo sẽ đề cập đến những vấn đề nổi cộm liên quan đến quá trình chuẩn bị, phạm vi và kinh nghiệm tổ chức biennale, tập trung vào các triển lãm trong khu vực.
Tham khảo thêm một vài tác phẩm được trưng bày tại Singapore Biennale 2016 dưới đây (phần giới thiệu dựa trên mô tả tác phẩm của các giám tuyển):
1. “History Repeats Itself” (tạm dịch: Lịch sử lặp lại) của nghệ sỹ Titarubi từ Indonesia là sự thiền định về lịch sử của quyền lực nhằm phơi bày những di sản của quá trình chinh phục thuộc địa tại Đông Nam Á. Đứng trên những con thuyền đang cháy là những hình hài mặc áo choàng kín được làm từ những hạt nhục đậu khấu mạ vàng. Nhục đậu khấu từng là một loại gia vị quý được mua, bán bằng vàng theo cân. Rất nhiều cuộc chiến đã nổ ra nhằm giành lấy loại gia vị này.
2. “SONICreflection” của nghệ sỹ Zulkifle Mahmod người Singapore là một tác phẩm điêu khắc âm thanh (sound sculpture) được cấu tạo từ rất nhiều chiếc loa tí hon và nắp chảo. Nghệ sỹ đã đi vòng quanh Singapore để ghi lại âm thanh của các cộng đồng Đông Nam Á sinh sống tại đất nước này trong những năm gần đây. Mỗi ‘lãnh thổ âm thanh’ này, theo cách Zulkifle gọi chúng, đều phát ra một trường âm thanh riêng biệt.
Lắng nghe âm thanh phát ra từ tác phẩm trong đoạn video dưới đây. Bạn có nhận ra đây là âm thanh của cộng đồng Đông Nam Á nào không?
Video © 2016 Hanoi Grapevine
3. “Putar Alam Café” (tạm dịch: Quán cà phê Putar Alam) của nghệ sỹ Azizan Paiman từ Malaysia là một quán cà phê mà trong đó nghệ sỹ đóng vai trò vừa là người pha chế, vừa là ‘kẻ trung gian’ (mediator). Nghệ sỹ phục vụ đồ ăn và thức uống cho khách tham quan, đồng thời điều tiết các cuộc hội thoại và tranh luận giữa họ, khuyến khích họ phản hồi lại những thông tin họ nghe được từ radio, những mẩu tin trên TV hay hình ảnh các tác phẩm nghệ thuật của nghệ sỹ. Tác phẩm là một thử nghiệm xã hội nhằm chỉ ra truyền thông – có thể được coi là ‘gã lang băm’ nguy hiểm nhất – gây ảnh hưởng sâu sắc lên nhận thức và hiểu biết của chúng ta về những sự vật, sự việc xung quanh như thế nào.
Bên trong Quán cà phê Putar Alam:
Ảnh © 2016 Hanoi Grapevine
4. “Behind the Light” (tạm dịch: Phía sau ánh sáng) của nghệ sỹ Melati Suryodarmo từ Indonesia là một tác phẩm thuộc nghệ thuật biểu diễn. Tác phẩm ‘trả lại’ cho chiếc gương yếu tố màu nhiệm, bí ẩn và ‘trung chuyển’ của nó bằng cách gợi ý rằng đằng sau bề mặt tấm gương – thứ ‘nhận’ và ‘phản chiếu’ ánh nhìn của ta – là một chiều không gian khác, vượt lên trên cả cuộc sống hàng ngày. Nó đề cập đến khái niệm ‘phản chiếu tâm lý’, khi mà cá nhân hình thành những khái niệm về bản thân mình thông qua việc quan sát và học hỏi người khác, và cùng lúc đó gây ảnh hưởng tới người khác bằng việc phóng chiếu bản thân và tính cách của mình lên họ.
Xem phần trình diễn của nghệ sỹ dưới đây (video không sử dụng hiệu ứng):
Video © 2016 Hanoi Grapevine
5. “There are those who stay / There are those who go” (tạm dịch: Có những người ở lại, có những người ra đi) của nhóm nghệ sỹ Perception3 từ Singapore khám phá khái niệm ‘ở’ và ‘đi’, thứ mà cặp đôi nghệ sỹ này gọi là “hai góc nhìn của một giây phút mang tính quyết định duy nhất”. Hai bức tường mạ kính được đặt đối diện nhau. Trên một bức ghi dòng chữ “Có những người ở lại”, trên bức kia ghi “Có những người ra đi”. Như trong một phút giây bế tắc, hai bức tường gợi ý những cách nhìn nhận nhiều lớp nghĩa về bản chất của lựa chọn, gắn kết, chia ly và mất mát.
Để biết thêm thông tin về Singapore Biennale 2016, xin mời truy cập:
Website của chương trình: singaporebiennale.org
Trang Facebook của chương trình: facebook.com/SingaporeBiennale
hoặc tài khoản Instagram của Bảo tàng Mỹ thuật Singapore @singaporeartmuseum
Hoa Đinh ghi chép từ Singapore.