Thăm “Cuộc hôn nhân này” của Võ Thủy Tiên
Bài và ảnh bởi Hà Bi cho HanoiGrapevine
Không sao chép đăng tải lại nếu chưa có sự đồng thuận của các bên
Ghé triển lãm cá nhân của ‘tắc kè hoa sáng tạo’ Võ Thủy Tiên, bất cứ ai cũng có thể có cho mình một ý niệm riêng về hôn nhân. “Hôn nhân này” có thể nhiều màu sắc, nhiều mảnh vỡ, nhiều hàn gắn, cũng có thể gói gọn trong vài từ sung túc, đơm hoa, sinh sôi hay tàn lụi, nứt vỡ…
Xuất phát từ nhu cầu hoàn toàn cá nhân – sáng tác để chữa lành, để giải đáp những băn khoăn về cuộc hôn nhân của bản thân – Võ Thủy Tiên tự đem thân mình vào cuộc ngâm cứu, mổ xẻ, bóc tách, tìm hiểu, thể hiện. Cô từng chia sẻ đã có 10 năm hẹn hò người chồng hiện tại, quen thuộc tới nỗi việc cưới xin không còn là điều gì đó quá xúc động.
Thế nhưng, việc trở thành một cặp vợ chồng, sống chung nhà, tận hưởng những cảm xúc tích cực cũng như chịu đựng nhiều “tính xấu” khó chịu của nhau, lại là một vấn đề khác. Một vấn đề mà gần như ai – dù sớm hay muộn, dù chuẩn bị qua loa hay kĩ càng – khi bước vào đều có ít nhiều bỡ ngỡ, bối rối.
Sử dụng chất liệu thị giác quen thuộc gồm nhiếp ảnh và hình ảnh động, Võ Thủy Tiên mô tả hình dáng “cuộc hôn nhân này” một cách đầy màu sắc và có tính gợi. Bạn sẽ thích những bức hình với nhiều tông màu đối lập, rất rực rỡ, tách bạch, nổi bật, hoặc chìm lẫn, đánh đồng. Này là “Ghép”, một sự tái hiện các vấn đề trong hôn nhân thông qua rau củ quả. Trong ngọt bùi có vị đắng, trong vị đắng có ngọn nguồn sinh sôi, sự sinh sôi này sẽ dưỡng nuôi một mầm vấn đề khác… Thoạt nhìn, chúng chẳng có liên hệ gì với nhau, như khổ qua với khoai môn, măng với nấm kim châm, không cùng huyết thống. Nhưng những sự khác biệt, thậm chí đối lập ấy, lại về với nhau, dưới một mái nhà.
Hay như “Cúng”, bộ ba ảnh với sự hiện diện của trầu cau, đu đủ, hoa chuối, bưởi… Có một cảm giác rất thân quen khi những vật này đứng cạnh nhau trong một sắp xếp đầy tính gợi. Gợi về hình dáng, màu sắc, gợi về cách chia nhóm các biểu tượng. Này là “miếng trầu là đầu câu chuyện”, dẫn tới đơm hoa, kết trái, đậu quả. Chúng rờ rỡ, ngọt lành, tròn vẹn, chín muồi và đậm đặc những ý nghĩa.
Bạn cũng có thể ấn tượng với “Chuỗi Vỡ và Gắn”, tay chạm vào chiếc bát vỡ đã được gắn lại bằng keo dán, mắt xem quá trình từ một đồ vật lành lặn đẹp xinh trở thành những mảnh vụn, tai nghe những âm thanh khô khốc của đồ gốm va đập vào nền nhà lạnh lẽo. Tôi tin, những người từng có ít nhiều trải nghiệm về sự đổ vỡ của hôn nhân gia đình, sẽ dừng lại, suy tư nhiều hơn ở góc này. Thủy Tiên cũng chia sẻ:
Tôi tưởng điều hàn gắn những mảnh vỡ là chất keo, nên việc tìm kiếm chất liệu này rất quan trọng với tôi, mất nhiều tháng. Nhưng khi nhìn những chiếc chén đã được khôi phục, tôi nhận ra điều khiến chúng có vững chắc hay không là do những mảnh vỡ đã tựa vào nhau như thế nào. Điều đó giúp tôi hiểu tôi cần đặt nỗ lực vào đâu.
Lựa chọn đồng thời cả nhiếp ảnh và ảnh động cho việc truyền tải những khoảnh khắc dăm bữa nửa tháng lặp đi lặp lại của hôn nhân khiến tác phẩm này chạm hơn tới người xem.
“Cuộc hôn nhân này” là triển lãm mang thể nghiệm cá nhân của Võ Thủy Tiên trong cuộc sống thường nhật, tái tạo bằng hình ảnh gần gũi quen thuộc, như cô thừa nhận, “là chân dung của tôi trong mối quan hệ gia đình”. Vừa có cả hỗn độn và ngăn nắp, lãnh đạm và nồng ấm, lại vừa khắc nghiệt và nhẹ nhàng. Cuộc mổ xẻ này không có quá nhiều tính toán, sắp xếp, theo ý của Thủy Tiên, vì muốn mình tự do biểu đạt chính xác những gì mình cảm thấy. Nhưng chính việc không cố ép buộc đó lại đem đến sự hòa hợp cho các tác phẩm. Bởi tự thân các vận động đều có mối liên hệ với nhau.
Triển lãm thú vị này sẽ còn kéo dài tới 21/7/2019 tại Trung tâm Nghệ thuật đương đại The Factory (Q2, TP. HCM). Và biết đâu, sau này, sẽ còn có một phiên bản khác mới mẻ hơn ra đời, nếu “tắc kè hoa sáng tạo” còn cảm thấy chưa đủ “đã” với những gì mình đã tìm thấy.