Triển lãm “Mẫu tự du ký”
10:00 – 20:00, Thứ Ba – Chủ Nhật, 22/09 – 24/11/2024
Trung tâm nghệ thuật The Outpost
Roman Plaza Tháp B1 (Tầng 2), Tố Hữu, Hà Nội
Thông tin từ ban tổ chức:
Là triển lãm đầu tiên ở Hà Nội tập trung khảo sát và trưng bày các tác phẩm của nhà điêu khắc Điềm Phùng Thị, “Mẫu Tự Du Ký” tìm hiểu quá trình phát triển ngôn ngữ điêu khắc mô-đun (module) của người nghệ sĩ quá cố, và đặt các tác phẩm của bà trong tương quan với dòng chảy điêu khắc ở Việt Nam.
“Tôi là người Việt Nam và là một nhà điêu khắc. Khi sáng tác, tôi đã hạnh phúc, đã đau khổ. Tác phẩm đó bây giờ không còn thuộc về tôi nữa. Tôi trao lại cho các bạn, hoặc đúng hơn, nói theo cách của Bissière, tôi trao tôi cho các bạn.”
— Điềm Phùng Thị (Paris, 1967)
“Lần đầu tiên, không cầu kỳ chuộng lạ hương xa, một nhà tạc tượng – trong số biết bao nhiêu nhà tạc tượng khác từ Viễn Đông đến Paris – giành được chỗ đứng cho châu Á ngay ở trong lòng ngành điêu khắc rất hiện đại của Paris. Tác phẩm của một nghệ sĩ bậc thầy và tác phẩm tiên tri.”
— Mady Ménier (Giáo sư Ưu tú, Đại học Paris I – Sorbonne, tháng 1/1997)
The Outpost trân trọng giới thiệu “Mẫu Tự Du Ký” — một triển lãm khảo cứu về quá trình phát triển ngôn ngữ điêu khắc bằng mẫu tự (module, mô-đun) của cố điêu khắc gia Điềm Phùng Thị. Triển lãm kết hợp trưng bày các tác phẩm nguyên bản của Điềm Phùng Thị cùng một sắp đặt video mới được thực hiện bởi những nghệ sĩ sinh sau bà hơn nửa thế kỷ, với mong muốn mở ra những đối thoại giàu liên tưởng và xuyên thế hệ xung quanh ngôn ngữ nghệ thuật của nhà điêu khắc quá cố.
Điềm Phùng Thị (tên thật là Phùng Thị Cúc, 1920 – 2002) là một tên tuổi lớn của nền điêu khắc thế giới, từng được ghi danh trong “Từ điển LaRousse: Nghệ thuật thế kỷ 20”; một họa gia trong giới điêu khắc; và là Viện sĩ Thông tấn Viện Hàn lâm Khoa học, Văn học và Nghệ thuật châu Âu. Bà được biết đến rộng rãi với việc sáng tạo ra hệ thống bảy mô-đun rất tài tình, có thể phóng to thu nhỏ, thể hiện bằng nhiều chất liệu khác nhau, tạo nên vô vàn các hình thái. Điềm Phùng Thị chủ yếu thực hành điêu khắc, nhưng đồng thời cũng sáng tác nhiều tác phẩm tranh giấy, tranh vải, và ký hoạ.
Trong đó, phần lớn các sáng tác của bà dựa trên việc liên tục sắp xếp lại bảy mô-đun – một hệ thống mẫu tự giống như bảng chữ cái bao gồm những hình khối đơn giản, hữu cơ do chính bà tạo nên. Điềm Phùng Thị thể hiện ngôn ngữ nghệ thuật của bà bằng một lối trừu tượng vừa hàm súc vừa tinh nghịch, là nguồn cảm hứng cho nhiều lớp người thực hành sáng tạo. Di sản Điềm Phùng Thị được lưu giữ dày dặn tại Huế với nhiều công trình công cộng và tượng đài. Bà hiện diện như một người phụ nữ tài hoa, mạnh mẽ và hết mực yêu nước.
Tuy vậy, ngoài hàng trăm tác phẩm điêu khắc được bà hiến tặng cho Thành phố Huế, sáng tác của Điềm Phùng Thị chưa được công chúng trong nước biết đến rộng rãi, do sự thiếu vắng các nghiên cứu chuyên sâu có khả năng neo đậu thực hành của bà trong dòng chảy lớn hơn của lịch sử nghệ thuật, đặc biệt là nền điêu khắc ở Việt Nam trong cùng giai đoạn.
Trong mối quan tâm đó, triển lãm “Mẫu Tự Du Ký” (22/09 – 24/11/2024) tại The Outpost sẽ đem tới công chúng thủ đô những điêu khắc hiếm thấy, được sáng tác trong khoảng thời gian từ năm 1960 đến năm 1980 của Điềm Phùng Thị. Một số tác phẩm đã từng được hiện diện trong không gian công cộng ở kích thước lớn. Bên cạnh sắp đặt video được hình dung như một bài tiểu luận thị giác của các nghệ sĩ Lê Thuận Uyên, Hachul Lệ Đổ, Ngô Đình Bảo Châu, Đỗ Thanh Lãng và Nguyễn Hữu Hải Duy, “Mẫu Tự Du Ký” cũng chia sẻ nhiều tư liệu lưu trữ thu thập trong suốt 05 năm nghiên cứu của các nghệ sĩ, giám tuyển từ Việt Nam và Singapore, cho thấy sự điêu luyện của Điềm Phùng Thị trong việc kết hợp các mô-đun để đối thoại với nhiều dạng thức không gian khác nhau.
Triển lãm cũng tiếp nối suy tư về ‘tính đồng sự’, chủ đề năm 2024 của The Outpost, khi quy tụ các tác phẩm trong Bộ sưu tập The Outpost và nhiều bộ sưu tập tư nhân kín tiếng. Chúng tôi cùng chung tay tạo ra một mường tượng về quá trình ‘tiến hoá’ của các mô-đun Điềm Phùng Thị. Đó là sự diễn dịch của các nghệ sĩ hậu thế và cũng là một lá thư giản dị gửi đến bà – một nhà tạc tượng tài ba trong hàng ngũ những điêu khắc gia chân chính của thời đại.
Xin gửi lời cảm ơn chân thành nhất tới Ông Phan Đình Hối; các tổ chức đồng sự Lân Tinh Foundation, Nguyen Art Foundation; cùng các nhà sưu tập hảo tâm đã hào phóng cho mượn tác phẩm trưng bày.
Đồng thời, giám tuyển xin bày tỏ sự trân trọng đối với những đóng góp và sự cổ vũ nhiệt tình từ nghệ sĩ Phan Thảo Nguyên, giám tuyển Vân Đỗ; cũng như những chia sẻ tư liệu quý báu từ giám tuyển Roger Nelson; ủng hộ thiết bị từ các nghệ sĩ Nguyễn Trinh Thi, Lương Huệ Trinh. Đặc biệt, triển lãm không thể thành hình nếu thiếu vắng sự đồng hành của Hachul, chị Bảo Châu, Hải Duy, Cá Con, anh Lãng, Hưng, Linh San, Dương Dương cùng anh Hoàng trong suốt quá trình sản xuất phim hoạt hình “Mẫu Tự Du Ký”.
* Giám tuyển: Lê Thuận Uyên
* Thiết kế nhận diện: Studio DUY
* Ứng dụng nhận diện: Thuỷ Mẫn
* Sản xuất nhận diện: Colin Trần, Printopia Vietnam, Minh Khang MK Solar Tek
* Nhóm sản xuất triển lãm: Dương Dương, Hoàng Anh, Hương Ly, Cá Con, Đan Nguyễn, Công ty Thiết kế & Xây dựng Mai Minh, anh Hiến, anh Cường, em Hiển, cô Nga
* Biên tập và chuyển ngữ: Lê Thuận Uyên, Hải Châu, Ngân, Linh San
* Đối tác: Lân Tinh Foundation, Nguyen Art Foundation, Unios Vietnam, museumtechnik
Triển lãm sẽ không thể diễn ra nếu không có sự tin tưởng và hỗ trợ tận tâm của Giám đốc Sáng lập Ariel Phạm cùng toàn thể đội ngũ The Outpost.
Cập nhật thêm thông tin tại trang sự kiện.
