Người thành lập Thành phố Sài Gòn được làm lễ kỷ niệm

19:00, thứ bảy 19/06
Vườn hoa Lý Thái Tổ

Lễ hội kỷ niệm 310 năm ngày mất của Nguyễn Hữu Cảnh

Nguyễn Hữu Cảnh (1650-1700), là một chỉ huy quân đội nổi tiếng và một quản trị viên xuất sắc. Ông được cho là để mở rộng lãnh thổ của chúng ta về phía nam và đặt nền móng cho thành phố Sài Gòn-Hồ Chí Minh.

Nguyễn Hữu Cảnh sinh năm 650, tại một ngôi làng ngày nay thuộc xã Chương Tín, huyện Phong Lộc của tỉnh Quảng Bình. Theo các nhà nghiên cứu, một trong những tổ tiên của ông là Đinh Quốc Công (Công tước), Nguyễn Bắc, một vị tướng nổi tiếng dưới thời vua Đinh Tiên Hoàng. Nguyễn Hữu Cảnh cũng là một hậu duệ của chính trị gia lừng lẫy nhất của Việt Nam: Nguyễn Trãi. Cha ông là Chiêu Vũ Hậu Nguyễn Hữu Đạt, một người đã giúp các chúa Nguyễn trong cuộc đấu tranh chống lại Chúa Trịnh ở Đàng Ngoài (hay Bắc Việt Nam).

Lớn lên trong thêi chiến tranh Trịnh – Nguyễn, Nguyễn Hữu Cảnh đã dành tất cả thời gian của mình thực hành võ thuật để ông có thể tham gia trong các chiến dịch quân sự của cha mình. Mặc dù vẫn còn trẻ, Cảnh đã thắng nhiều trận đánh và được Chúa Nguyễn Phúc Tân thăng chức Cai Cơ, một sĩ quan quân đội cấp cao, khi ông ở tuổi hai mươi của mình.

Năm 1681, cha ông qua đời, ông và anh trai của ông, Nguyễn Hữu Hào, kế vị cha là chỉ huy quân đội. Trong cách cư xử của mình và quan hệ với người, Nguyễn Hữu Cảnh đã rất nghiêm túc và cẩn thận, vì vậy ông rất được tôn trọng. Năm 1692, quan hệ tại biên giới Việt Nam và Chăm Pa trở nên xung đột. Ba Tranh, vua Chăm Pa, dẫn dắt quân đội để tấn công Điện Ninh, ngày nay là một huyện của tỉnh Phú Yên. Theo lệnh của chúa Nguyễn Phúc Chu, Nguyễn Hữu Cảnh chiến đấu với kẻ tấn công và đánh đuổi được chúng. Ông đặt tên vùng đất mới là Trấn (huyện) Thuận Thành và trở thành thống đốc đầu tiên của huyện.

Sau khi đã đem lại sự hòa bình cho khu vực, ông đã đề ra các chương trình khai hoang đất để canh tác, lập lại trật tự xã hội, và ổn định đời sống của nhân dân trong huyện Thuận Thành. Huyện này nhanh chóng thịnh vượng.

Vào đầu năm Mậu Dần (1698), Chúa Nguyễn Phúc Chu lại cử Nguyễn Hữu Cảnh, bây giờ được thăng làm quan lớn, kiểm tra ở phía Nam, thiết lập nguyên tắc pháp lý, và xác định biên giới lãnh thổ. Nguyễn Hữu Cảnh và quân đội của ông đi thuyền về phía Nam và đi ngược dòng trên sông Đồng Nai để đến Cù Lao Phố (Phố Island), khu vực lớn nhất và cảng sông nhộn nhịp nhất vào thời gian đó. Nguyễn Hữu Cảnh thanh tra khu vực Sài Gòn và thành lập hai phòng hành chính tại huyện Phước Long và Tân Bình. Các cơ quan hành chính đầu tiên này ở Nam Việt Nam, đặt dưới sự cai trị của Gia Định. Trịnh Hoài Đức trong Gia Định ký sử niên đại viết: “đất được kéo dài hơn một nghìn dặm và dân số tăng thêm 40.000 gia đình” Nguyễn Hữu Cảnh được bổ nhiệm phụ trách một số phòng hành chính như Lục Kỳ (phụ trách hành chính và thuế), Thu Lưu (quân sự), và Cai Bo (công bằng). Xa Ty (công chức) và các đơn vị quân đội một số đã được tham gia vào các dịch vụ của các quan. Đối với các dân tộc Hoa, Nguyễn Hữu Cảnh tổ chức đơn vị hành chính đặc biệt như Hà Thanh Xã (Trấn Biên), và xã Minh Hương (Phiên Trấn). Ông cũng tuyển các tình nguyện viên từ dân cư cho các chương trình của ông về khai hoang đất đai và xây dựng ấp, bản ở vùng sâu vùng xa.

Trong cuốn sách Các câu chuyện của Danh nhân Đại Nam (bản đầu tiên, tập 1) đã ghi nhận rằng “Nguyễn Hữu Cảnh đã tuyển dụng người nhập cư từ Bồ Chánh (Quảng Bình) về phía nam để nhận lại đất (ở Trấn Biên và Phiên Trấn); sau đó ông đã ra lệnh xây dựng các xã, ấp, bản, định thuế suất”. Vì vậy, biên giới của Việt Nam đã được mở rộng đến khu vực này. Năm 1700, Nguyễn Hữu Cảnh dẫn quân đội của mình đến khu vực ngày nay là biên giới phía tây nam của Việt Nam. Nhờ uy tín của mình, ông nhanh chóng bình định khu vực này. Tuy nhiên, Nguyễn Hữu Cảnh đã bị bệnh và qua đời ở tuổi 50.

Nguyễn Hữu Cảnh là một chỉ huy quân đội giỏi, người đã sử dụng tài năng và đức hạnh của mình để xoa dịu mọi người. Ông đã đóng góp một phần lớn trong hành trình mở rộng về phía nam của dân tộc ta, ông đã mang sự thịnh vượng cho nhân dân. Vì vậy, ông cũng được tôn trọng, biết ơn, và được yêu mến bởi người dân. Ngày nay, ngôi đền tôn vinh Lễ Thành Hầu Nguyễn Hữu Cảnh tồn tại ở nhiều địa phương. Lớn nhất trong số này là ở An Giang, Đồng Nai và Quảng Bình. Ngoài ra còn có cả một ngôi đền tôn kính Nguyễn Hữu Cảnh ở Phnom Penh, Campuchia.