Kẻ lữ hành kỳ dị hay là câu chuyện về những dự...

Kẻ lữ hành kỳ dị hay là câu chuyện về những dự án bị từ chối

Bài bởi Chii Nguyễn thực hiện cho Hanoi Grapevine
Ghi rõ nguồn Hanoi Grapevine khi chia sẻ bài
Không sao chép từng phần hoặc nguyên văn khi chưa có sự cho phép

Tôi có mặt trước cửa Manzi số 2 ngõ Hàng Bún vào lúc 12 giờ trưa ngày Chủ nhật cuối cùng của tháng Bảy. Dưới cái nắng 36 độ C của Hà Nội, tôi cùng hai người bạn và một nhóm người có mặt trước đó được yêu cầu đứng chờ 15 phút bên ngoài triển lãm với lý do quá tải khách đến tham quan. Điều gì đã làm nên sức hút của triển lãm ‘Kẻ lữ hành kỳ dị hay là câu chuyện về những dự án bị từ chối’? Bởi sự ‘đổ bộ lạ lùng của kiến trúc’ hay còn có lý do nào khác?

Triển lãm ‘Kẻ lữ hành kỳ dị hay là câu chuyện về những dự án bị từ chối’ là một trưng bày kiến trúc của KTS. Nguyễn Hà và các cộng sự tại Arb Architects. Triển lãm bao gồm 24 mô hình là những đồ án thiết kế, đề bài (từ khách hàng/chủ đầu tư) – đáp án (từ kiến trúc sư) đã lên hình lên dáng nhưng không thành hiện thực, có những ý tưởng mới chỉ thành hình đã bị dập tắt. Nhưng bởi thế, dưới con mắt sáng tạo, đây đồng thời là những ý tưởng nguyên bản, thử nghiệm thuần tuý, chưa hề bị tác động bởi những cò kè thêm bớt, những yêu cầu nhượng bộ, sửa đổi từ một chủ thể nào khác ngoài vị kiến trúc sư đã nghĩ ra chúng. (Nguồn: Lời giới thiệu về triển lãm trên trang thông tin sự kiện)

24 lý do huỷ bỏ/ từ chối/ thỏa hiệp bất thành

Không thể phủ nhận sức hút của triển lãm, đầu tiên, đến từ 24 lý do này. Người ta biết đến 24 lý do bị khách hàng, chủ đầu tư từ chối trước cả khi biết đến triển lãm, trước cả khi nhìn thấy hình hài của những ý tưởng, mô hình: “Giám đốc điều hành tập đoàn từ chức”, “Có người hỏi mua đất, được giá, khách bán luôn đất”, “Đang trong giai đoạn lên ý tưởng, chủ đầu tư im lặng”, “Không chịu thiết kế đường đủ to cho ô tô vào tận cửa các bungalow”… Với nhiều người xem, những lý do này vừa hài hước vừa lãng xẹt nhưng với những người làm nghề sáng tạo, đây là những lý do rất đời thường đến cười ra nước mắt.

Trên hành trình làm nghề, làm sáng tạo, dễ thấy những dự án thành công được trưng bày, tung hô, mà ít có những trưng bày về những dự án “thất bại”, bị bỏ ngỏ. Có thể nói KTS. Nguyễn Hà là một người vừa bản lĩnh, vừa tự tin, vừa hài hước khi lưu giữ và dám đem chúng ra trưng bày. Sự dũng cảm của chị đã trao cho những người làm nghề sáng tạo khác “cái dịp” để kể câu chuyện của mình. Hình ảnh của triển lãm cùng 24 lý do bị từ chối nhanh chóng lan truyền trên mạng xã hội, được các nhóm cộng đồng làm sáng tạo nô nức chia sẻ, truyền tay nhau. Với cùng một lý do, mỗi người lại có một câu chuyện dở khóc dở cười của riêng mình. Có tí hài hước, có tí hóm hỉnh, nhưng tuyệt nhiên không trách móc hay hằn học, bởi đã làm sáng tạo, ai cũng hiểu đây là điều rất đỗi bình thường trong nghề nghiệp.

Thực hành kiến trúc cũng là thực hành nghệ thuật

Bước vào không gian triển lãm, người xem như bước vào một không gian đa chiều. Các mô hình ở khắp nơi và không cùng trên một mặt phẳng như các cuộc triển lãm kiến trúc thông thường. Có mô hình được gắn trên tường, lại có mô hình lơ lửng giữa không trung, có mô hình lại được đặt tách biệt khỏi những mô hình khác trên những ống trụ bằng giấy cao thấp khác nhau… 24 mô hình, 24 đồ án thiết kế, 24 hình dáng không cái nào giống với cái nào từ ý tưởng đến kết cấu, vật liệu. Chúng dẫn dắt người xem đi từ sự trầm trồ này đến sự thán phục khác. Trầm trồ trước sự bay bổng, thán phục trước sự tỉ mỉ và tinh tế trong từng chi tiết.

Tôi thắc mắc: “Liệu KTS. Nguyễn Hà có đang ở các chiều không gian khác nhau khi lên ý tưởng, thực hiện các mô hình đồ án thiết kế này?” Một khách sạn lơ lửng như vườn treo Babylon khổng lồ. Một nhà trọ trong suốt, quanh co. Những “lò” lưu trú như những tổ chim lững lờ trôi trong không gian. Một bệnh viện nhi kỳ lạ tựa như sao Thổ được bao bọc bởi một hệ thống vành đai nhộn nhịp xoay xung quanh nó. Tất cả đều có vẻ kỳ dị, nhưng tất cả đều hợp lý bởi chúng là đáp án (từ kiến trúc sư) cho các đề bài có thật (từ chủ đầu tư). Chúng đều đã trải qua quá trình tinh chỉnh liên tục vẽ rồi xóa của kiến trúc sư trước khi thành dáng thành hình như ngày hôm nay. Đó là đôi chân ở mặt đất nhưng đôi mắt và tư tưởng hướng lên bầu trời.

Triển lãm ‘Kẻ lữ hành kỳ dị hay là câu chuyện về những dự án bị từ chối’ của kiến trúc của KTS. Nguyễn Hà và các cộng sự tại Arb Architects thuộc chương trình nghệ thuật của Manzi, được bảo trợ bởi Viện Goethe Hà Nội. Triển lãm tiếp tục diễn ra tại Manzi, số 02 ngõ Hàng Bún, đến hết ngày 21/08/2022.

NO COMMENTS

Leave a Reply